De Kantelmast

Figuur 1.

De kantelmast bestaat uit twee delen: Het voetstuk De kantelbare mast Het voetstuk is gebaseerd op de driehoeksconstructie die alsbelangrijke eigenschap heeft, dat hii zeer stabiel is. Twee lange palenworden aan de top met een vorksjorring met elkaar verbonden, zodat ereen schraag ontstaat. Deze schraag zal in staande toestand enigzinsschuin komen te staan en wordt daarom overeind gehouden door tweepalen, die elk aan een paal van de schraag worden bevestigd met eenvorksjorring.

Figuur 2.

Deze palen worden op enige afstand onder de top van de schraagvastgezet. De schoorpalen moeten boven de vorksjorringen nog enigelengte hebben, want na het uitzetten van het geheel dienen boven dezesjorringen V-vormige openingen te ontstaan waarin de as van dekantelmast zal komen te liggen.
Figuur 3.

Het dwarsliggertje, dat in figuur 3 onder de vorksjorring van de A-schraag is afgebeeld dient in de eerste plaats als stootpaal voor de mast en houdt de mast dan in een verticale positie. De plaats van de bevestiging op de schraag is afhankelijk van de dikte van de dwarsligger, de dikte van de as en van de schuine opstellingshoek van de A-schraag.

Scharnierend door de vorksjorringen worden achtereenvolgens de A-schraag en de beide schoorpalen uitgezet. Om de uitgezette hoeken te behouden worden de aldus ontstane staanders van het voetstuk met behulp van de dwarsliggers aan elkaar verbonden. In figuur 1 zijn alleen de dwarsliggers tussen de palen van de A-schraag en de daarbij behorende schoorpalen getekend. Tussen de palen van de Iilr-schraag en tussen de beide schoorpalen kunnen echter ook de dwarsliggers worden aangebracht. De toe te passen sjorring is de kruissjorring.

In figuur 4 is de draagmast afgebeeld, die kan bestaan uit twee of zelfs meer lange palen die door middel van steigersjorringen in elkaars verlengde aan elkaar worden bevestigd. Deze draagmast wordt met een kruissjorring aan de as-paal vastgemaakt. Daarbij moet er op gelet worden, dat het deel van de draagmast, waaraan het contragewicht zal komen, korter zal zijn dan de afstand van de as tot aan de dwarsligger tussen de palen van de A-schraag! Dit in verband met het kantelen van de draagmast.
Figuur 4.

Figuur 5 toont hoe er aan de beide uiteinden van de as-paal een schraag wordt vastgezet, die loodrecht staat op de draagmast. De afstand van de as tot aan de top van deze schraag moet ruim genoeg zijn om het bovenstuk van de A-schraag, die als voetstuk dient, door te laten.
Aan de top van de A-schraag die aan de as-paal is bevestigd en aan de uiteinden van de as-paal wordt bet bovenste deel van de draagmast met drie touwen afgetuigd.
Figuur 5.

Vervolgens is het in elkaar schuiven van het voetstuk en de mast aan de beurt. Het voetstuk wordt op de grond gelegd, zo, dat de A-schraag met beide palen op de bodem ligt.

De top wordt nu wat opgetild, zodat de mast in de lengte er onder wordt geschoven, totdat de as in de beide V-openingen belandt. Deze wordt in de openingen gehouden door twee tuidraden, die met een bout aan de kopse kanten van de as-paal zijn bevestigd en aan de onderzijde vastgeknoopt zijn aan de dwarsliggers (figuur 5).

Vanaf de top van het schraagje aan de as tot aan de onderzijde van de kantelmast wordt eveneens een touw gespannen, zodat de laatste top-tui ook op spanning komt te staan.

Aan de onderzijde van de draagmast wordt voorts een touw vastgemaakt waarmee de mast in verticale positie gekanteld kan worden.
Met vereende krachten wordt de schraag op de daarvoor bestemde plaats op zijn poten gezet. Deze poten kunnen eventueel ook nog worden ingegraven.

Tijdens het overeind zetten zal de schraag in neergekantelde toestand komen te staan. Nagegaan wordt dan of het kantelen naar verwachting
werkt. Dan wordt de antenne aan de top van de mast bevestigd. Het gewicht aan de lastarm wordt daardoor vergroot.

De trekkracht die nodig is om de zaak weer verticaal te krijgen kan worden verminderd door aan de onderzijde een contragewicht te bevestigen.

De praktijk

Dat dit ontwerp echt werkt blijkt wel uit deze foto waarop het ontwerp is nagebouwd.

Variatie op het thema.

Uiteraard zijn er meer mogelijkheden. de volgende foto's laten zien dat hij ook nog op andere manieren uit te voeren is.